Άρθρο της Κατερίνας Τσατσαρώνη
Υπ/ας Τοπικού Συμβουλίου Βούλας με το συ/σμο ΑΝΑΝΕΩΣΗ–ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Κλαίρη Σαραντάκου
__________________________________________
Τα «Κρυμμένα Σκοτεινά Μοτίβα» (“Dark Patterns” ή «Hidden Subliminal Patterns») όπως αυτά υλοποιούνται στις διεπαφές των διαδικτυακών πλατφορμών, αποτελούν πρακτικές που παραμορφώνουν ή βλάπτουν σκόπιμα την ικανότητα των αποδεκτών μιας υπηρεσίας να λαμβάνουν αυτόνομες αποφάσεις παρόλο που μπορεί να έχουν ενημερωθεί πλήρως για τους όρους χρήσης των υπηρεσιών αυτών. Τα Σκοτεινά Μοτίβα μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να παρασύρουν και να πείσουν τους αποδέκτες της υπηρεσίας να εμπλακούν σε ακούσιες συναλλαγές και αποφάσεις με καταστρεπτικές οικονομικές ή ψυχολογικές συνέπειες όπως ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια (τζόγος).
Τον Δεκέμβριο του 2022 δημοσιεύτηκε ένα άρθρο από το Federal Trade Commission το οποίο ασχολήθηκε με την εταιρεία FTC Epic Games, συνεργαζόμενη εταιρεία της Edelman. Η εταιρεία κατηγορήθηκε για παραβίαση νόμων που αφορούν την συλλογή προσωπικών πληροφοριών από παιδιά κάτω των 13 ετών χωρίς τη γονική συναίνεση, ενεργοποιώντας τη φωνητική συνομιλία και τη συνομιλία μέσω κειμένου από προεπιλογή - μια αθέμιτη πρακτική που βάζει παιδιά και εφήβους σε επικίνδυνη επαφή με αγνώστους. Η εταιρεία πλήρωσε σε διακανονισμό 245 εκατομμύρια δολάρια για τη χρήση “ψηφιακών σκοτεινών πρακτικών» για τη χρέωση των παικτών Fortnite για ακούσιες αγορές εντός του παιχνιδιού.
To εθνικό συμβούλιο του «Stop Predatory Gambling» πιστεύει ότι ο χώρος του διαδικτυακού gaming στοχεύει τους νέους, γιατί θέλουν να προετοιμάσουν την επόμενη γενιά ενήλικων τζογαδόρων.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αγορά τυχερών παιχνιδιών προβλέπεται να φτάσει τα 92,9 δισεκατομμύρια δολάρια έως τα τέλη του 2023, πράγμα που σημαίνει ότι αναπτύσσεται γρήγορα σε πάρα πολλές χώρες αυξάνοντας ταυτόχρονα και τον αριθμό όσων θα εθιστούν.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία για τον εθισμό στον τζόγο παγκοσμίως, περίπου το 26% του πληθυσμού, ή 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι, παίζει τυχερά παιχνίδια. Στην Aμερική 1.1 εκατομμύρια έφηβοι είναι εθισμένοι στον τζόγο και η ενασχόλησή τους με αυτόν ξεκινάει ακόμη και στην μικρή ηλικία των 6 ετών εάν το οικογενειακό περιβάλλον ασχολείται με τον τζόγο.
Λόγω του τζόγου, οι νέοι διατρέχουν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαταραχές σε σχέση με τους ενήλικες και είναι δύο έως τέσσερις φορές πιο επιρρεπείς στο να εθιστούν, εν μέρει επειδή ο εγκέφαλός τους δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένος. Τα μέρη του εγκεφάλου τους που χρησιμοποιούνται για τη λήψη καλών, λογικών αποφάσεων δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως. Επομένως, είναι πιο παρορμητικοί και λιγότερο προσεκτικοί και η ικανότητά τους να αξιολογούν τον κίνδυνο, και να χειρίζονται την απώλεια χρημάτων, δεν είναι τόσο ανεπτυγμένη όσο στους ενήλικες.
Δυστυχώς η κατάλληλη νομοθεσία η οποία θα υποχρεώσει τις εταιρείες να αυξήσουν τα τεχνικά μέτρα (αλγόριθμους επιβεβαίωσης ταυτότητας) για να μην έχουν πρόσβαση οι ανήλικοι είναι ακόμη στα σπάργανα. Έως τότε η οικογένεια είναι το μόνο πραγματικό ισχυρό , εμπόδιο μεταξύ του διαδικτυακού τζόγου και των παιδιών.
H πρόληψη των προβλημάτων τζόγου στους εφήβους μπορεί να γίνει αποτελεσματικά μέσω εκπαίδευσης και ενημέρωσης από την οικογένεια και το σχολείο και ωθώντας το παιδί να ασχοληθεί με δραστηριότητες που το κοινωνικοποιούν και το βοηθούν να αναπτύξει δεξιότητες νοητικές και συναισθηματικές που θα το βοηθήσουν να μην επηρεάζεται και να κάνει σωστές επιλογές όταν χρησιμοποιεί το διαδίκτυο.
Η Ελλάδα βεβαίως δεν υπολείπεται και αυτή την στιγμή δραστηριοποιούνται στην χώρα μας 15 Στοιχηματικές εταιρείες
«Μερικές εξ αυτών δραστηριοποιούνται χωρίς να έχουν πλήρως τις απαραίτητες άδειες για να λειτουργήσουν και βρίσκονται σε καθεστώς «προσωρινής αδειοδότησης……. Τα έσοδα από τη φορολόγηση των εταιρειών διαδικτυακού στοιχήματος είναι πενιχρά κάτι που ομολογεί και η κυβέρνηση. Τα μεικτό έσοδα των διαδικτυακών εταιρειών άγγιξαν τα περίπου 600 εκατ. ευρώ το 10μήνο (Ιανουάριος-Οκτώβριος) του 2021, αυξημένα κατά περίπου 150 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020, απόρροια της πανδημίας.»
Όλες οι Ελληνικές Τράπεζες μάλιστα διευκολύνουν τις εταιρείες επιτρέποντας να χρησιμοποιεί ο χρήστης το e banking για τις συναλλαγές.
Στη χώρα μας οι ανήλικοι ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του Κορωνοϊού εύρισκαν τρόπους να παίξουν παρότι απαγορεύεται ρητά άτομα κάτω των 18 να είναι πελάτες διαδικτυακών εταιρειών τζόγου.
Στοιχεία που έχουν ανακοινωθεί από το ΚΕΘΕΑ για τους ανήλικους και τον τζόγο στην Ελλάδα
60% των εφήβων που τζογάρουν στην Ελλάδα παίζει κρυφά
♠ 3 στους 10 από τους εφήβους που τζογάρουν, παίζουν καθημερινά στοιχήματα αλλά και φρουτάκια, καζίνο
♠ 7 στους 10 έφηβους από όσους τζογάρουν, προτιμούν τα στοιχήματα για αθλητικούς αγώνες
Το δυστύχημα είναι ότι οι εταιρείες αυτές προσπαθούν να αποκτήσουν επιρροή στα κέντρα αποφάσεων και δρουν ως σύμβουλοι και χορηγοί πολιτικών ή βοηθάνε συνεργάτες τους να εκλεγούν ώστε να έχουν έναν δικό τους άνθρωπο στα κέντρα αποφάσεων. Οι εταιρείες τζόγου μάλιστα όχι μια αλλά πολλές φορές έχουν κατηγορηθεί για παράνομες χρηματοδοτήσεις πολιτικών αλλά και για «ξέπλυμα μαύρου χρήματος»
Δυστυχώς σε όλο τον κόσμο ανάμεσα στους έντιμους υπάρχουν ανέντιμοι και ανήθικοι πολιτικοί που εν γνώσει τους δημιουργούν «πεδίο δόξης λαμπρό» για τους ανθρώπους του χώρου του τζόγου. Ανθρώπους που αδιαφορούν αν ο χώρος στον οποίο εργάζονται είναι υπαίτιος για τον εθισμό στον τζόγο όχι μόνο ενηλίκων αλλά και παιδιών !
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
What is a "dark pattern"? Why do they matter and how can they be avoided? (taylorwessing.com)
Gambling addiction could be nine times higher than industry claims | Gambling | The Guardian
Gambling-related harms evidence review: summary - GOV.UK (www.gov.uk)
Gambling Addiction Statistics Worldwide in 2022 - Scanteam
The Silent Danger: Signs of Gambling Addiction in Children (algamus.org)
Help for Teenage Gambling Addiction | Key Healthcare
Εθισμένοι στον e-τζόγο οι Έλληνες έφηβοι (meallamatia.gr)
Online gambling companies, ‘dark money’ flood political donations (smh.com.au)
How the gambling industry is pouring millions in political donations into party coffers - ABC News
Course: Money laundering through the gambling industry | Basel Institute LEARN (baselgovernance.org)
