Ενα πρωινό σε ένα χωριό έξω από το Αμστερνταμ, μια ηλικιωμένη γυναίκα γέμιζε τα ράφια του τοπικού σούπερ μάρκετ. Στην πλατεία ακριβώς έξω από το κατάστημα, άνδρες κάθονταν γύρω από ένα τραπέζι και συζητούσαν. Μοιάζει με μια τυπική ολλανδική πόλη, υπάρχει ένα εστιατόριο, ένα θέατρο, μια παμπ και μερικά γραφικά διώροφα αρχοντικά. Πολλοί από τους κατοίκους δεν αντιλαμβάνονται όμως ότι ζουν στο πρώτο «χωριό άνοιας» στον κόσμο. Οι δε επισκέπτες είναι δύσκολο να ξεχωρίσουν τους ασθενείς από το προσωπικό που φοράει κανονικά ρούχα.
Από το 2009 το Χόγκεβικ, το οποίο βρίσκεται σε ένα προάστιο του Αμστερνταμ, έχει στόχο να «χειραφετήσει τα άτομα με άνοια και να τα εντάξει στην κοινωνία», σύμφωνα με την ιστοσελίδα του. Η κοινότητα, η οποία χρηματοδοτείται από την ολλανδική κυβέρνηση και εξυπηρετεί σήμερα 188 κατοίκους σε 27 σπίτια, σηματοδότησε την εξέλιξη των παραδοσιακών γηροκομείων. Οι κάτοικοι του Χόγκεβικ, οι οποίοι πάσχουν όλοι από άνοια, κινούνται ελεύθερα στο χωριό και αλληλεπιδρούν με άλλους ασθενείς καθώς και με το εκπαιδευμένο προσωπικό – νοσηλευτές, γιατρούς, ψυχολόγους και φυσιοθεραπευτές. Στο σούπερ μάρκετ, για παράδειγμα, οι κάτοικοι μπορούν να αγοράσουν τρόφιμα, σαμπουάν ή μια καρτ ποστάλ, αλλά δεν υπάρχουν πραγματικά χρήματα. Τα σπίτια, τα οποία φιλοξενούν έξι ή επτά κατοίκους, διαθέτουν σαλόνι, κουζίνα, ιδιωτικά υπνοδωμάτια, πλυντήριο και εξωτερικό χώρο, ενώ το υποστηρικτικό προσωπικό είναι διαθέσιμο μέρα και νύχτα.
Οταν το Χόγκεβικ άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες του υπήρχαν περίπου 35 εκατ. άνθρωποι που ζούσαν με άνοια σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Νόσου Αλτσχάιμερ. Σήμερα αυτός ο αριθμός ξεπερνάει τα 55 εκατ. και ο ΠΟΥ αναμένει ότι θα φθάσει τα 78 εκατ. μέχρι το 2030.
«Οι αριθμοί αυξάνονται καθώς ο πληθυσμός γερνάει», δήλωσε η δρ Ταρούν Ντούα, επικεφαλής της μονάδας Brain Health στο Τμήμα Ψυχικής Υγείας και Χρήσης Ουσιών του ΠΟΥ. Η ίδια προειδοποίησε ότι η ιατρική κοινότητα βρίσκεται «πολύ πίσω στην εξεύρεση μιας θεραπείας για την άνοια έως το 2025».
Την τελευταία δεκαετία, καθώς οι περιπτώσεις άνοιας έχουν αυξηθεί παγκοσμίως, δημιουργούνται όλο και περισσότερα τέτοια χωριά ή μικροπόλεις για τους ηλικιωμένους.
Στο Μπάρουμ της Νορβηγίας, ένα δήμο στα προάστια του Οσλο, το χωριό άνοιας Carpe Diem άνοιξε το 2020. Το Carpe Diem έχει μια πλατεία, διαμορφωμένους χώρους, ένα ελικοειδές μονοπάτι και ένα «δρόμο» με μια παμπ, ένα κομμωτήριο και μια μπουτίκ. Το συγκρότημα, που σχεδιάστηκε από το Nordic Office of Architecture, περιλαμβάνει 136 κοινόχρηστες κατοικίες και 22 μονάδες υψηλής φροντίδας για άνοια.
Στην άλλη άκρη του κόσμου, στην πόλη Μπελμέρ της Αυστραλίας, στη NewDirection Care at Bellmere, οι κάτοικοι ζουν σε τυπικά μονώροφα σπίτια. Το κέντρο της πόλης διαθέτει σούπερ μάρκετ, καφετέριες, κομμωτήριο και κινηματογράφο. Σε αυτή τη «μικρόπολη» ζουν ασθενείς με άνοια μαζί με ηλικιωμένους κατοίκους που δεν έχουν διαγνωστεί με κάποια νευροεκφυλιστική ασθένεια.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αντίστοιχα χωριά στις ΗΠΑ, εκτός από ένα κέντρο ημέρας στο South Bend της Ιντιάνα, εμπνευσμένο από το Χόγκεβικ. Παράλληλα βρίσκεται υπό ανάπτυξη ένα χωριό στο Χόλμντελ στο Νιου Τζέρσεϊ, με στόχο να ανοίξει τις πόρτες του μέσα στα επόμενα δύο – τρία χρόνια. Σχεδιασμένο από το αρχιτεκτονικό γραφείο Perkins Eastman, που εδρεύει στη Νέα Υόρκη, το Avandell θα περιλαμβάνει 15 κατοικίες με παντοπωλείο, μπιστρό και κοινοτικό κέντρο. Μαζί με τα σπίτια για 105 κατοίκους, υπάρχει μια νευρογνωστική κλινική. Στα μέλη της οικογένειας θα προσφέρεται εκπαίδευση για την καλύτερη φροντίδα των αγαπημένων προσώπων τους στο σπίτι. Ο Λάρι Κάρλσον, ιδρυτής της Avandell, προειδοποίησε ότι η προσπάθεια μπορεί να είναι πιο δύσκολη στις ΗΠΑ από ό,τι στην Ευρώπη, όπου το κόστος θα βαρύνει κυρίως τους ασθενείς.
Πηγή: kathimerini.gr
