Του Νίκου Ρουσάνογλου
Σε τροχιά ολικής επαναφοράς στο επίπεδο που βρίσκονταν το 2007, δηλαδή στο υψηλότερο σημείο τους πριν από την οικονομική κρίση, βρίσκονται οι τιμές πώλησης κατοικιών στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Spitogatos Property Index (SPI) για το τέταρτο τρίμηνο του 2022, οι μέσες ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών έχουν αυξηθεί κατά 9,35% στην Αττική και κατά 8,6% στη Θεσσαλονίκη. Συνολικά δε από το 2018 παρατηρείται αύξηση των τιμών πώλησης κατά 31,8% στην Αττική και κατά 52,6% στη Θεσσαλονίκη.
Δεδομένου ότι μεσολάβησε και η υγειονομική κρίση που ανέκοψε –προσωρινά όπως αποδείχθηκε– τον ρυθμό ανόδου των τιμών, οι αυξήσεις κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον Δήμο Θεσσαλονίκης η μέση αύξηση από το 2018 μέχρι σήμερα αγγίζει το 73,3%, σε 1.857 ευρώ/τ.μ., από 1.071 ευρώ/τ.μ.
Αντίστοιχα, με βάση τα σχετικά στοιχεία, σήμερα η μέση ζητούμενη τιμή πώλησης στο λεκανοπέδιο της Αττικής ανέρχεται σε 2.014 ευρώ/τ.μ. Οι υψηλότερες τιμές καταγράφονται στα νότια προάστια, με 3.261 ευρώ/τ.μ. και μέση αύξηση κατά 32,6% από το 2018 μέχρι σήμερα. Ωστόσο, οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών εντοπίζονται στον Πειραιά με 46,6%, καθώς σήμερα η μέση τιμή αγγίζει τα 1.765 ευρώ/τ.μ. από 1.204 ευρώ/τ.μ. Αύξηση κατά 39%, σε 1.580 ευρώ/τ.μ. από 1.136 ευρώ/τ.μ. έχουν καταγράψει και οι ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών στα δυτικά προάστια.
Οπως φαίνεται, το σημαντικό αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό, ναι μεν έχει ενισχύσει τη ζήτηση και τον όγκο των συναλλαγών στην αγορά κατοικίας, αλλά δεν φέρει την αποκλειστική ευθύνη για τις αυξήσεις των τιμών, δεδομένου ότι οι περιοχές όπου η ζήτηση προέρχεται κατά πλειονότητα από Ελληνες, είναι εκείνες που σημειώνουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών.
Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς ακινήτων, η επί χρόνια χαμηλή εγχώρια ζήτηση έχει δημιουργήσει μια ολόκληρη γενιά υποψήφιων αγοραστών, που όμως δυσκολεύονται να αποκτήσουν το ακίνητο της αρεσκείας τους. Αυτό συμβαίνει, όχι μόνον εξαιτίας της μεγάλης αύξησης των τιμών, αλλά και λόγω της υποχώρησης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, της κατακόρυφης αύξησης των επιτοκίων τραπεζικού δανεισμού και της εκ νέου αυστηροποίησης των αντίστοιχων κριτηρίων πιστοληπτικής ικανότητας από τις τράπεζες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ερευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων (γ΄ τρίμηνο 2022), παρατηρείται μείωση της ζήτησης στεγαστικών δανείων επί δεύτερο κατά σειρά τρίμηνο, έπειτα από δύο έτη συνεχούς καταγραφής αύξησης της ζήτησης (από το β΄ τρίμηνο του 2020). Μάλιστα, όπως τονίζεται στην πρόσφατη ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) για τη νομισματική πολιτική, οι συμμετέχουσες τράπεζες αναφέρουν ότι η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και το γενικό επίπεδο των επιτοκίων επηρεάζουν αρνητικά τη ζήτηση στεγαστικών δανείων, αναμένουν δε ότι η μείωση της ζήτησης θα συνεχιστεί και το επόμενο τρίμηνο.
Παράλληλα, η ΤτΕ σημειώνει ότι «παρά τη δυναμική την οποία διατηρεί, η αγορά ακινήτων βρίσκεται πάλι αντιμέτωπη με σημαντικές αβεβαιότητες, που σχετίζονται κυρίως με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Οι επιπτώσεις από τη σταδιακή αύξηση του κόστους των υλικών και της ενέργειας, την άνοδο των επιτοκίων και τις πληθωριστικές πιέσεις αποτυπώνονται ήδη στη μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας και την υποχώρηση των προσδοκιών για την πορεία της αγοράς ακινήτων και της οικονομίας στη χώρα, αλλά και διεθνώς».
Η Αθήνα, η Πελοπόννησος και τα νησιά της Ελλάδας συγκέντρωσαν το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον για την αγορά ακινήτων το 2022, τόσο από Ελληνες όσο και από ξένους αγοραστές. Αυτό αναφέρει σε σχετική της ανακοίνωση η Engel & Völkers Ελλάδος. Ως εκ τούτου η εταιρεία, η οποία αριθμεί πλέον 450 συμβούλους ακινήτων σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πελοπόννησο, Κυκλάδες και Δωδεκάνησα, τριπλασίασε τις συναλλαγές που έγιναν μέσω του δικτύου της. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των αγοραστών δεύτερης κατοικίας προέρχεται από την Κεντρική Ευρώπη από Γερμανία, Ελβετία και Αυστρία, με το παρόν να δίνει και η Νότια Ευρώπη, καθώς και η Βρετανία. Το 2022, το ενδιαφέρον αγοράς από τις Ηνωμένες Πολιτείες οκταπλασιάστηκε σε σύγκριση με το 2021.
«Η Αθήνα, η Πελοπόννησος και τα ελληνικά νησιά κατάφεραν το 2022 να βρεθούν στις πρώτες προτιμήσεις πελατών μας τόσο από την εγχώρια όσο και από την αγορά του εξωτερικού.
Στην πλειονότητα οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης και το ανοδικό ενδιαφέρον της αγοράς των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, κατέγραψαν την υψηλότερη ζήτηση στην αγορά δεύτερης κατοικίας σε προορισμούς των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων. Τα στοιχεία παραμένουν άκρως ενθαρρυντικά για την εγχώρια αγορά των Αθηνών, καθώς, όπως παρατηρούμε, οι Ελληνες αγοραστές αναζητούν νέα κατοικία θέλοντας να αναβαθμίσουν την οικιστική ποιότητα ζωής. Το φαινόμενο αυτό φέρνει στην αγορά τόσο την αύξηση οικοδόμησης νέων κατοικιών όσο και την προσφορά ευκαιριών προς πώληση», εξηγεί ο Γιώργος Πετράς, διευθύνων σύμβουλος της Engel & Völkers Ελλάδος.
ΠΗΓΗ: kathimerini.gr
